70 năm ngành Xuất bản, In và Phát hành - Hành trình chuyển mình mạnh mẽ
70 năm ngành Xuất bản, In và Phát hành - Hành trình chuyển mình mạnh mẽ
Trong dòng chảy lịch sử, nghề làm sách mà sau này phát triển thành Ngành xuất bản đã xuất hiện ở Việt Nam khá sớm, từ triều Lý, cùng sự ra đời của làm giấy và khắc ván in gỗ. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, bước vào thời kỳ hiện đại, song hành cùng bước phát triển của cách mạng, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Đảng, ngành Xuất bản, In và Phát hành đã không ngừng lớn mạnh và có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, trở thành một bộ phận quan trọng của nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đến nay, sau 70 năm kể từ dấu mốc quan trọng Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 122/SL thành lập Nhà in Quốc gia ngày 10/10/1952, ngành Xuất bản, In và Phát hành đang có bước chuyển mình mạnh mẽ thực hiện chuyển đổi số, phát triển bền vững.
Ngược lại dòng thời gian, hoạt động xuất bản ra đời gắn với việc chế tạo ra giấy và khắc ván in, từ thời triều Lý với việc in các bộ kinh Phật; triều Lê Hy Tông với bộ quốc sử “Đại Việt sử ký toàn thư”; triều Nguyễn với nhiều bộ sách lớn về lịch sử, tiêu biểu như Đại Nam thực lục, Hải Thượng y tông tâm linh… Trải qua nhiều thăng trầm, ngành Xuất bản, In và Phát hành bắt đầu hình thành và phát triển, được đánh dấu bởi những bước ngoặt, dấu ấn, giai đoạn quan trọng có ý nghĩa quyết định.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, mở ra kỷ nguyên mới độc lập, tự do và thống nhất đối với dân tộc ta. Từ dấu mốc lịch sử này, một số nhà xuất bản đầu tiên được thành lập như: Nhà xuất bản Lao động, Nhà xuất bản Sự thật, Nhà xuất bản Văn hóa Cứu quốc, Quân du kích, Vệ quốc quân… Sách xuất bản trong những năm đầu kháng chiến phần lớn là sách phục vụ kháng chiến, phổ cập trong quân và dân, dễ đọc, dễ hiểu và thiết thực.
Ngày 10/10/1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 122/SL thành lập Nhà in Quốc gia. Đây là lần đầu tiên, Việt Nam có một cơ quan quản lý nhà nước về xuất bản gồm cả ba khâu: Nhà xuất bản, nhà in và đơn vị phát hành. Sự kiện này mở ra một thời kỳ mới cho hoạt động xuất bản nước ta. Sau này, ngành xuất bản lấy ngày 10/10/1952 là ngày truyền thống toàn ngành.
Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng, bảo vệ và thống nhất Tổ quốc (1952 - 1975), xuất bản đã trở thành một sức mạnh, một vũ khí tinh thần sắc bén góp phần trực tiếp cho thắng lợi vĩ đại của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; nhận được sự quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước thể hiện qua các văn bản: Sắc lệnh 282 (ngày 11/12/1956) do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký về quyền tự do ngôn luận, xuất bản sách báo; Chỉ thị 172-CT/TW ngày 23/11/1959 của Ban Bí thư xác định vị trí, tính chất, nhi??m v?? của ba ngành xuất bản, in và phát hành.
Mặc dù trong hoàn cảnh có nhiều khó khăn, song xuất bản tiếp tục phát triển cả về số lượng (các nhà xuất bản, tổng số xuất bản phẩm…) và về chất lượng, giá trị sách. Năm 1959, số lượng sách xuất bản gần gấp đôi số sách xuất bản trong 9 năm kháng chiến cộng lại với nội dung “chiếm lĩnh” nhiều lĩnh vực quan trọng, nhi??m v?? chủ yếu của cách mạng. Thời kỳ 1965 – 1975, cả nước tiến hành cuộc chiến tranh chống Mỹ xâm lược, 20 nhà xuất bản ở miền Bắc đã xuất bản hàng nghìn đầu sách với hàng triệu bản phục vụ cuộc sống, chiến đấu và sản xuất của quân, dân ở cả hai miền. Chỉ tính riêng năm 1975, miền Bắc đã cho “ra lò” trên 2.900 đầu sách gồm 40 triệu bản. Nhiều tác phẩm sách văn hóa, văn học, nghệ thuật nổi tiếng với những tên tuổi tác giả có giá trị, tác dụng tích cực, rộng lớn, được quần chúng yêu mến, trân trọng. Sách có mặt ở mọi nơi từ các thư viện tỉnh, huyện, các ki ốt, bưu điện, nhà văn hóa, hợp tác xã và trong ba lô ra chiến trường của bộ đội, thanh niên xung phong và xuất hiện trên mọi mặt trận chiến đấu, sản xuất, xây dựng... Phong trào “đọc và làm theo sách”, “đọc sách có hướng dẫn”, đọc “sách người tốt, việc tốt”... đã lan tỏa rộng lớn trong mọi tầng lớp nhân dân, hình thành nên những giá trị tri thức, văn hóa mới của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa.
Ngược lại dòng thời gian, hoạt động xuất bản ra đời gắn với việc chế tạo ra giấy và khắc ván in, từ thời triều Lý với việc in các bộ kinh Phật; triều Lê Hy Tông với bộ quốc sử “Đại Việt sử ký toàn thư”; triều Nguyễn với nhiều bộ sách lớn về lịch sử, tiêu biểu như Đại Nam thực lục, Hải Thượng y tông tâm linh… Trải qua nhiều thăng trầm, ngành Xuất bản, In và Phát hành bắt đầu hình thành và phát triển, được đánh dấu bởi những bước ngoặt, dấu ấn, giai đoạn quan trọng có ý nghĩa quyết định.
Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, mở ra kỷ nguyên mới độc lập, tự do và thống nhất đối với dân tộc ta. Từ dấu mốc lịch sử này, một số nhà xuất bản đầu tiên được thành lập như: Nhà xuất bản Lao động, Nhà xuất bản Sự thật, Nhà xuất bản Văn hóa Cứu quốc, Quân du kích, Vệ quốc quân… Sách xuất bản trong những năm đầu kháng chiến phần lớn là sách phục vụ kháng chiến, phổ cập trong quân và dân, dễ đọc, dễ hiểu và thiết thực.
Ngày 10/10/1952, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 122/SL thành lập Nhà in Quốc gia. Đây là lần đầu tiên, Việt Nam có một cơ quan quản lý nhà nước về xuất bản gồm cả ba khâu: Nhà xuất bản, nhà in và đơn vị phát hành. Sự kiện này mở ra một thời kỳ mới cho hoạt động xuất bản nước ta. Sau này, ngành xuất bản lấy ngày 10/10/1952 là ngày truyền thống toàn ngành.
Trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng, bảo vệ và thống nhất Tổ quốc (1952 - 1975), xuất bản đã trở thành một sức mạnh, một vũ khí tinh thần sắc bén góp phần trực tiếp cho thắng lợi vĩ đại của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ; nhận được sự quan tâm lớn của Đảng và Nhà nước thể hiện qua các văn bản: Sắc lệnh 282 (ngày 11/12/1956) do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký về quyền tự do ngôn luận, xuất bản sách báo; Chỉ thị 172-CT/TW ngày 23/11/1959 của Ban Bí thư xác định vị trí, tính chất, nhi??m v?? của ba ngành xuất bản, in và phát hành.
Mặc dù trong hoàn cảnh có nhiều khó khăn, song xuất bản tiếp tục phát triển cả về số lượng (các nhà xuất bản, tổng số xuất bản phẩm…) và về chất lượng, giá trị sách. Năm 1959, số lượng sách xuất bản gần gấp đôi số sách xuất bản trong 9 năm kháng chiến cộng lại với nội dung “chiếm lĩnh” nhiều lĩnh vực quan trọng, nhi??m v?? chủ yếu của cách mạng. Thời kỳ 1965 – 1975, cả nước tiến hành cuộc chiến tranh chống Mỹ xâm lược, 20 nhà xuất bản ở miền Bắc đã xuất bản hàng nghìn đầu sách với hàng triệu bản phục vụ cuộc sống, chiến đấu và sản xuất của quân, dân ở cả hai miền. Chỉ tính riêng năm 1975, miền Bắc đã cho “ra lò” trên 2.900 đầu sách gồm 40 triệu bản. Nhiều tác phẩm sách văn hóa, văn học, nghệ thuật nổi tiếng với những tên tuổi tác giả có giá trị, tác dụng tích cực, rộng lớn, được quần chúng yêu mến, trân trọng. Sách có mặt ở mọi nơi từ các thư viện tỉnh, huyện, các ki ốt, bưu điện, nhà văn hóa, hợp tác xã và trong ba lô ra chiến trường của bộ đội, thanh niên xung phong và xuất hiện trên mọi mặt trận chiến đấu, sản xuất, xây dựng... Phong trào “đọc và làm theo sách”, “đọc sách có hướng dẫn”, đọc “sách người tốt, việc tốt”... đã lan tỏa rộng lớn trong mọi tầng lớp nhân dân, hình thành nên những giá trị tri thức, văn hóa mới của nền văn hóa xã hội chủ nghĩa.
Xuất bản trở thành một vũ khí, một sức mạnh sắc bén trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Sau ngày giải phóng (tháng 4/1975), ngành Xuất bản, in và phát hành sách Việt Nam đồng hành cùng đất nước đổi mới. Hàng trăm triệu bản sách Miền Bắc đã chuyển vào miền Nam phục vụ cho công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng tư tưởng, tình cảm mới - xã hội chủ nghĩa. Với tư cách là vũ khí tư tưởng - văn hóa sắc bén, xuất bản đã nỗ lực vượt khó khăn, giữ vai trò tích cực, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân, ổn định chính trị - tư tưởng. Từ 21 nhà xuất bản trước 1975, đến 1985 đã lên đến 40 nhà xuất bản; xuất bản được nhiều cuốn sách có giá trị, phục vụ kịp thời công tác chính trị, tư tưởng, văn hóa, giáo dục…
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986) đánh dấu một bước ngoặt lớn lao trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, đưa đất nước tiến lên sự nghiệp đổi mới ngày càng toàn diện, đi vào chiều sâu, tạo ra sự phát triển mạnh mẽ của tất cả các lĩnh vực trọng yếu của đất nước, trong đó có hoạt động xuất bản. Song hành cùng sự phát triển của đất nước, ngành xuất bản cũng vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, có bước phát triển nhanh về quy mô và số lượng, thích ứng với cơ chế thị trường, năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm được nâng cao, phục vụ ngày càng có hiệu quả công tác tư tưởng - văn hóa, các nhi??m v?? chính trị của địa phương, đất nước; góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phát triển kinh tế và văn hóa, nâng cao dân trí và đời sống tinh thần của nhân dân, đáp ứng và định hướng cho các nhu cầu ngày càng đa dạng về văn hóa đọc khi đất nước bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.
Đặc biệt, hòa cùng làn sóng chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, nhiều nhà xuất bản đã và đang có những bước đi thích hợp, tạo sự đổi mới căn bản hoạt động quản lý và hoạt động sản xuất hình thành mô hình, sản phẩm mới đáp ứng những thay đổi về nhu cầu, thói quen tiếp nhận, thụ hưởng thông tin của người dân trên nền tảng số. Lĩnh vực phát hành xuất bản phẩm, phát hành xuất bản phẩm điện tử có bước tăng trưởng mạnh mẽ trong ba năm gần đây. Nhiều loại hình xuất bản phẩm điện tử hiện đại được xuất bản, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào việc phát hành sách nói đã đem lại những hiệu quả đặc biệt ấn tượng. Số lượng doanh nghiệp phát hành xuất bản phẩm điện tử tiếp tục gia tăng về số lượng với sự hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp công nghệ tạo dựng diện mạo mới cho ngành xuất bản trên không gian số./.
Bích Ngọc
Link Truy Cập Jixiang Longhu Entertainment
.
返回页首
